Według zmian do ustawy o dodatku węglowym, obowiązujących od 3 listopada 2022 r. (przyjętych ustawą z 27 października 2022 r. o zakupie preferencyjnym paliwa stałego dla gospodarstw domowych, Dz.U. 2022. poz. 2236), dodatek węglowy mogą otrzymać:

1. osoby, które nie zgłosiły źródła ciepła w ogóle;
2. osoby, które zgłosiły źródła ciepła po 11 sierpnia 2022 r.;
3. osoby, które nie złożyły wniosku o wypłatę dodatku węglowego w terminie, a organ posiada informacje wskazujące, że osoba, która nie złożyła wniosku o wypłatę dodatku węglowego, spełnia warunki jego przyznania;
4. osoby, które mieszkają w lokalach, które nie są budynkami mieszkalnymi (np. stare budynki gospodarcze, ale organ posiada informacje, że rzeczywiście mieszkają w nich całorocznie gospodarstwa domowe);
5. osoby, które pod jednym adresem mają wyodrębnione lokale, w których mieszkają odrębne gospodarstwa domowe.

Obecną zasadą jest, że dodatek przysługuje na jeden lokal, w którym mieszka gospodarstwo domowe.  

Ad. 1, 2, 3 i 4.
Z art. 15f i 15g wynika swoboda organu do działania i przyznania dodatku wszędzie tam, gdzie zachodzi taka potrzeba, czyli wszędzie tam, gdzie mieszkają ludzie i korzystają z pieca na węgiel. Według nowych przepisów wójt będzie mógł przyznać dodatek węglowy z urzędu. „W przypadku posiadania informacji wskazujących, że osoba, która nie złożyła wniosku o wypłatę dodatku węglowego, spełnia warunki jego przyznania wynikające z ustawy, wójt, burmistrz albo prezydent miasta może przeprowadzić wywiad środowiskowy w celu ustalenia prawa do tego dodatku”.
W mojej ocenie organ posiada informacje o dodatkach węglowych tam, gdzie uprzednio odmówił wypłaty dodatku lub pozostawił sprawę bez rozpoznania, może więc w tych przypadkach wszcząć postępowanie z urzędu i przyznać dodatek, po wydaniu decyzji.

W przypadku przyznania dodatku na podstawie decyzji wójta, organ ma obowiązek przeprowadzić wywiad środowiskowy, w trakcie którego ustali, czy dane gospodarstwo domowe posiada prawo do uzyskania dofinansowania w kwocie 3 tys. zł, to znaczy:

a) czy źródło ciepła to kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe;

b) czy mamy do czynienia z lokalem (definicja ustawowa lokalu mieszkalnego znalazła się w ustawie z 24 czerwca 1994 r. o własności lokali; zgodnie z art. 2 ust. 2 samodzielnym lokalem mieszkalnym, w rozumieniu ustawy, jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb, przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych);

c)  czy lokal zamieszkuje gospodarstwo domowe i kto wchodzi w jego skład (celem ustalenia, czy wnioski nie pochodzą od osób z tego samego gospodarstwa);

d) czy zgłoszono źródło ciepła do CEEB; w przypadku braku zgłoszenia, organ sam dokonuje zgłoszenia zgodnie z ustalonym stanem faktycznym.

Na podstawie notatki sporządzonej w trakcie wywiadu, organ wydaje decyzję administracyjną.

Ad. 5.
W myśl obowiązującej już ustawy, gdy pod jednym adresem miejsca zamieszkania zamieszkuje więcej niż jedno gospodarstwo domowe i w terminie do dnia 30 listopada 2022 r. nie jest możliwe ustalenie odrębnego adresu miejsca zamieszkania dla poszczególnych gospodarstw domowych, wójt, burmistrz albo prezydent miasta przyznaje dodatek węglowy w drodze decyzji administracyjnej, jeżeli w wyniku przeprowadzenia wywiadu środowiskowego ustalił zamieszkiwanie pod jednym adresem w odrębnych lokalach kilku gospodarstw domowych oraz wykorzystywanie przez te gospodarstwa oddzielnego lub współdzielonego źródła ogrzewania.