W dniu 10 lipca 2015r. weszła w życie nowa ustawa o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych (Dz.U.2015.881; zwana dalej: ustawą o substancjach zubożających warstwę ozonową). Jak sama nazwa wskazuje głównym celem tejże ustawy jest szeroko rozumiana ochrona środowiska – klimatu. Ustawa o substancjach zubożających warstwę ozonową wychodzi naprzeciw obowiązkom wynikającym z regulacji prawa Unii Europejskiej.

Osoby prowadzące warsztaty samochodowe z pewnością powinny zainteresować się niektórymi przepisami w/w ustawy dotyczącymi w szczególności obowiązków posiadania stosownych certyfikatów odnośnie wykonywania czynności w zakresie instalacji, kontroli szczelności, konserwacji lub serwisowania urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych lub pomp ciepła, w których jako czynnika chłodniczego używa się tzw. substancji kontrolowanych.
 

Ustawa o substancjach zubożających warstwę ozonową formułuje obowiązek, aby personel, który m.in. wykonuje czynności w zakresie instalacji, kontroli szczelności, konserwacji lub serwisowania urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych lub pomp ciepła jak również systemów ochrony przeciwpożarowej, zawierających substancje kontrolowane oraz odzysku substancji kontrolowanych z tych urządzeń lub systemów ochrony przeciwpożarowej oraz gaśnic posiadał odpowiednie certyfikaty – dokumenty wydane przez jednostkę certyfikującą, potwierdzające, że dana osoba fizyczna lub przedsiębiorca spełnia wymagania określone w ustawie. Ponadto, wszystkie wyżej wymienione czynności muszą być dokonywane z wykorzystaniem odpowiedniego wyposażenia technicznego, które określa rozporządzenie ministra rozwoju z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących wyposażenia technicznego odpowiedniego dla wykonywania czynności objętych certyfikatem dla personelu (Dz.U.2015.2251).
 

Ustawodawca przewidział również szczególny obowiązek w zakresie odzysku substancji kontrolowanych lub fluorowanych gazów cieplarnianych z systemów klimatyzacji w niektórych pojazdach silnikowych; a mianowicie osoba, która wykonuje czynności polegające na odzysku wyżej wymienionych substancji powinna posiadać zaświadczenie o odbyciu specjalnego szkolenia. Przez niektóre pojazdy silnikowe ustawa rozumie pojazdy samochodowe określone w załączniku nr 2 do ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137, z późn. zm.) kategorii M1 oraz kategorii N1 o masie odniesienia nieprzekraczającej 1305 kg, przy czym przez masę odniesienia należy rozumieć masę własną pojazdu powiększoną o 100 kg.
 

Nie tylko personel powinien posiadać stosowne certyfikaty, w myśl art. 29 ustawy o substancjach zubożających warstwę ozonową także przedsiębiorca prowadzący działalność polegającą na instalacji, konserwacji lub serwisowaniu urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych lub pomp ciepła, jak również systemów ochrony przeciwpożarowej zawierających fluorowane gazy cieplarniane, obowiązany jest posiadać certyfikat dla przedsiębiorców.
 

Z tytułu nieprzestrzegania obowiązków posiadania stosownych certyfikatów ustawa o substancjach zubożających warstwę ozonową w rozdziale 11 przewiduje sankcje w postaci administracyjnych kar pieniężnych. I tak na przykład członkowie personelu, którzy wykonują czynności w zakresie instalacji, kontroli szczelności, konserwacji lub serwisowania urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych bez certyfikatu podlegają karze pieniężnej w wysokości od 600 do 3 000 zł. Natomiast przedsiębiorcy, który prowadzi działalność bez certyfikatu dla przedsiębiorców, o którym mowa w art. 29 ustawy o substancjach zubożających warstwę ozonową, grozi administracyjna kara w wysokości  od 4000 do 10 000 zł. Administracyjne kary pieniężne wymierzane są w drodze decyzji administracyjnej przez wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska lub przez właściwy organ Państwowej Straży Pożarnej.

Przy ustalaniu wysokości kary właściwy organ uwzględnia rodzaj i zakres naruszenia, w tym jego wpływ na środowisko, dotychczasową działalność podmiotu, który popełnił naruszenie, w zakresie objętym przepisami ustawy oraz skutki naruszenia. Jeżeli okoliczności sprawy i dowody wskazują, że do naruszenia doszło wskutek zdarzeń lub okoliczności, którym podmiot popełniający naruszenie nie mógł zapobiec, właściwy organ odstępuje od wymierzenia administracyjnej kary pieniężnej i umarza postępowanie. Warto też pamiętać, że nie można nałożyć administracyjnej kary pieniężnej, jeżeli od dnia popełnienia naruszenia upłynęły 3 lata.
 

W tym miejscu warto zadać sobie pytanie co ze świadectwami kwalifikacji, które zostały wydane na gruncie poprzednio obowiązującej ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową? Otóż w myśl art. 62 obecnie obowiązującej ustawy o substancjach zubożających warstwę ozonową świadectwa kwalifikacji wydane na podstawie przepisów poprzednio obowiązującej ustawy o substancjach zubożających warstwę ozonową,  zachowują ważność przez okres, na jaki zostały wydane, zastępując w swoim zakresie certyfikaty dla personelu, w stosunku do czynności wykonywanych w odniesieniu do substancji kontrolowanych wymagających, zgodnie z przepisami niniejszej ustawy, posiadania certyfikatu dla personelu. Co do zasady oznacza to więc, że świadectwa kwalifikacji do momentu upływu okresu na jaki zostały wydane są ważne i zastępują certyfikaty dla personelu.